Of je het nou aan de fans of bitcoin critici vraagt, bijna iedereen is het er over eens dat het ontstaan van bitcoin één van de meest fascinerende events is binnen de financiële wereld in de 21e eeuw. Deze blog vertelt je meer over wat bitcoin is, waar dit fenomeen plotseling vandaan is gekomen en hoe de toekomst er uit kan zien.
Ontstaan van bitcoin
Al sinds de jaren 90 zijn wetenschappers actief om een vorm van digitaal geld te ontwikkelen, een goede visie, deze groep mensen zag aankomen dat we naar een wereld toegingen die zich meer en meer digitaal af zou spelen. Om verschillende redenen is dit nooit van de grond gekomen.
In 2008 had niemand kunnen bevatten dat een volgende poging, tot nu toe, meer succes zou hebben. Dit is het jaar waarin Satoshi Nakamoto (een pseudoniem van één of meerdere personen) het eerste idee van bitcoin publiceerde, de bitcoin whitepaper. In dit document beschrijft hij, zijn visie op een nieuw geld systeem. Dit geldsysteem zou digitaal zijn met een eindige voorraad, in het bitcoin protocol is vastgelegd dat er maximaal 21 miljoen bitcoins in omloop komen. Daarnaast zou het protocol ervoor zorgen dat er geen derde partij meer nodig is bij het doen van transacties, zoals bijvoorbeeld een bank bij het afrekenen van je boodschappen. Wat bitcoin echt uniek maakt is daarom ook het decentrale karakter. Alle transacties worden gemonitord en goedgekeurd door computers over de hele wereld. Op deze manier is het risico heel erg klein dat een enkele partij de controle krijgt over het netwerk wat ten koste zou gaan van het decentrale karakter. Belangrijk om te weten is dat Satoshi voor ogen heeft gehad dat dit een tegengeluid is tegen het centraal gerunde financiele stelsel, en tegen het ongelimiteerd creeren van geld.
Techniek (blockchain)
Regelmatig hoor je nog steeds dat bitcoin ook de oorsprong is van blockchain, dit is echter niet helemaal waar. Bitcoin draait echter wel op een blockchain. Binnenkort vind je op onze blog-pagina een post waarop we dieper ingaan op blockchain technologie. Onder andere door deze techniek zijn in het bitcoin protocol transacties onomkeerbaar. Simpel gezegd, als een partij, zelfs Satoshi zelf, een transactie heeft gedaan, kan dit niet worden teruggedraaid. Om dit te waarborgen worden alle transacties in het bitcoin netwerk gemonitord door alle aangesloten nodes in het bitcoin netwerk, zie een node als een computer die zich bezig houdt met de controle van het netwerk. Naast het controleren van het netwerk, dienen de transacties natuurlijk ook uitgevoerd te worden, ook hier is computerkracht voor nodig.
Minen
Als iemand een bitcoin transactie wil doen, zal het uitgevoerd moeten worden door computers. Ondanks het morele karakter van bitcoin, gaat ook in deze industrie voor niks de zon op. Naast de investering in de computer heeft de beheerder die de transactie gaat uitvoeren ook energie kosten, en zal hiervoor gecompenseerd willen worden. Hier komt het begrip ‘minen’ terug. Alle transacties worden naar een ‘centrale bak’ gestuurd, de mempool. De beheerder van de computer, vanaf nu de miner genoemd, gaat met andere miners concurreren om de transacties op te mogen lossen. Zie het als een grote groep mensen die allemaal zo snel mogelijk een som moeten raden en waar de winnaar de transacties mag uitvoeren. Voor het uiteindelijk uitvoeren van de transactie wordt hij gecompenseerd in bitcoin. Er is nu nieuwe bitcoin gemined.
Één van de bijzonder aspecten van bitcoin is het zelfregulerende karakter van ‘deze wedstrijd’. Als de prijs van bitcoin heel hoog staat, willen waarschijnlijk meer mensen minen, en wordt de wedstrijd moeilijker. Maar stel minder mensen willen minen door bijvoorbeeld hoge energiekosten, dan zal het protocol zich automatisch aanpassen door de competitie makkelijker te maken wat weer nieuwe mensen aantrekt. Tot op de dag van vandaag heeft het bitcoin netwerk op deze manier perfect gewerkt, zelfs bij de grootste prijsschommelingen.
Privacy bitcoin
Vaak wordt er door critici geschreven dat bitcoin zich goed leent voor criminelen en andere kwaadwillende. Dit is gedeeltelijk waar, maar niet het volledige verhaal. Zoals eerder aangegeven, wordt bitcoin niet gecontroleerd door een centrale partij. Hierdoor kunnen criminele organisaties inderdaad ongestoord geld overmaken. Toch heeft bitcoin maar een hele beperkte privacy. Bitcoin is namelijk een open logboek, elke transacties is zichtbaar voor iedereen. Op het moment dat jij een wallet registreert, en je dit netjes aangeeft, kan deze wallet altijd gevolgd worden. Met moderne opsporingsmethode moet het ook geen enkel probleem zijn om criminele wallets in kaart te brengen.
Bitcoin als betalingsmiddel
Het oorspronkelijke idee van bitcoin lijkt te zijn geweest om een nieuw betalingsmiddel te worden, die door iedereen wereldwijd vrij gebruikt kan worden. De tijd zal leren of dit daadwerkelijk gaat gebeuren. De eerste kritische kanttekening voor de uitrol hiervan was dat het netwerk simpelweg niet ingesteld was op een grote stroom aan transacties. Dit is overigens zeker op te lossen. Met name het lightning netwerk, een tweede laag op bitcoin, zorgt ervoor dat transacties ultra snel en goedkoop verzonden kunnen worden.
Dit maakt dagelijkse betaling met bitcoin dus ook mogelijk. Toch zal het per gebied moeten uitwijzen of bitcoin als betaalmiddel ook daadwerkelijk voet aan de grond krijgt. In Europa, maar zeker in Nederland, hebben we een extreem goed functionerend betalingsverkeer. Bitcoin als valuta lost dan ook niet echt een probleem op, behalve als jet het niet fijn vindt dat een bank je geld beheert. In andere delen van de wereld kan bitcoin zeker hele mooie mogelijkheden bieden. Een boer uit het Andesgebergte in Zuid-Amerika bijvoorbeeld, die nooit toegang heeft gehad tot een bank, kan door bitcoin plotseling meedoen met de wereldmarkt. ‘Banking the unbanked’ zal een belangrijk thema blijven.
Bitcoin als investering
Maar wat nou als bitcoin inderdaad weinig gebruikt gaat worden als betalingsmiddel? Waarom wil iedereen nou zou graag speculeren met bitcoin? En is bitcoin dan eigenlijk niet al geflopt? Volgens bitcoin liefhebbers heeft bitcoin zich door de jaren heen steeds meer ontwikkeld tot een alternatieve investering om waarde te behouden, een zelfde propositie als goud. (goud heeft overigens ook industriele toepassingen en wordt als sieraad gebruikt, maar is weer minder geschikt voor betalingen en internationale overboekingen).
Tot 2021 hebben we wereldwijd in een dalend rente klimaat geleefd. Dit wil zeggen dat het voor consumenten en bedrijven steeds goedkoper is geworden om geld te lenen waardoor er meer geld in omloop komt. Dit was de perfecte voedingsbodem voor de adoptie van bitcoin, en ook al vanaf het begin de propositie van Satoshi om bitcoin te ceeeren. Sinds 2022 is de rente in Europa en de Verenigde Staten gestegen, voor bitcoin is dit ook een nieuw economisch klimaat. Net zoals veel aandelen en andere investering is dit de prijs zoals verwacht vooralsnog niet ten goede gekomen. De komende 5 jaar zullen erg interessant worden om echt te zien welke plaats bitcoin in een beleggingsportefeuille gaat innemen.
